بشر از دیرباز به رفتار مواد و فعل و انفعالات موجود در طبیعت و به کارگیری این واکنش‌ها در بهبود سطح زندگی و پیشبرد اهداف علمی و صنعتی خود توجه ویژه داشته است. از آغاز علم کیمیاگری تا کشف نفت، این کیمیای طبیعی، علم شیمی و شناخت خواص شیمیایی مواد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است.
رشته مهندسی شیمی، جهت تربیت متخصصانی توانا در زمینه کاربردی‌تر شدن علوم مربوط به نفت، پتروشیمی، گاز و همچنین مراحل تصفیه آنها، تبدیل انرژی، محیط زیست، کنترل فرآیند و بسیاری دیگر از علومی بنیان نهاده شده که تأثیر مستقیم در روند و کیفیت زندگی جوامع انسانی دارند. بخش مهندسی شیمی دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز با قدمت 40 ساله، از اولین بخش‌های مهندسی شیمی کشور به شمار می‌رود. این گروه علمی از سال 1346علاوه بر مقطع کارشناسی اقدام به پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد نموده است. سابقه درخشان علمی این بخش و ارتباط آن با دانشگاه‌های بزرگ جهان یکی از دلایلی بود که دانشگاه شیراز را در منطقه جنوب ایران به عنوان دانشگاه مادر مطرح نمود.
به دلیل حضور اساتید مجرب و سوابق درخشان در زمینه پروژه‌های صنعتی، این بخش به عنوان قطب پالایش نفت گاز کشور شناخته شده است. هم اکنون یکی از اهداف این قطب علمی طرح راه‌اندازی و تجهیز دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز می‌باشد که در اسفندماه 1380 به تصویب رسیده و مراحل اجرایی در سال 1387 به اتمام و از سال 1388 آن به پایان رسیده و آماده پذیرش دانشجو در مقاطع مختف است. با پایان کار ساخت این دانشکده که در ساختمانی با زیربنای 20000 متر مربع و در محل دانشکده مهندسی شماره 2 از سوی شرکت ملی گاز ایران، رشته‌های مهندسی نفت گرایش مخازن، حفاری، بهره‌برداری، اکتشاف و رشته مهندسی شیمی گرایش شبیه‌سازی و کنترل فرآیند راه‌اندازی خواهد شد. احداث بیش از ده آزمایشگاه جدید آموزشی ـ تحقیقاتی، اعزام بیست نفر دانشجو جهت تأمین کادر هیأت علمی این دانشکده به خارج از کشور و حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی، ظرفیت‌های جدیدی را به توان علمی کشور خواهد افزود. لازم به ذکر است که پذیرش دانشجو در گرایش گاز و در مقطع کارشناسی ارشد از سال 1381 آغاز شده است.
از سال 91 این دانشکده موفق به راه‌اندازی مقطع کارشناسی ارشد مهندسی نفت گرایش مخازن هیدروکربنی گردید. همچنین گرایش‌های محیط زیست و پلیمر به مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی اضافه گردید. ضمناً مجوز نوگشایی رشته مهندسی شیمی گرایش فرآوری و انتقال گاز نیز اخذ شد که از سال 93 اقدام به پذیرش دانشجو می‌نماید.